Ostatnia modyfikacja: 15.11.2023

Poniższy zbiór wzorów odwołań i pism został przygotowany dla postępowań dotyczących prób przymuszania obywateli do wykonania szczepień ochronnych. Pisma poniższe są aktualne na obecny stan prawny i stan orzecznictwa oraz mają zastosowanie do dość typowych przypadków omówionych przy każdym piśmie. 

Zanim zastosujesz pisma zapoznaj się najpierw z aktualnym stanem prawnym oraz aktualną sytuacją związaną z przymuszaniem do wykonywania szczepień. Przeczytaj także stroną postępowanie, aby mieć rozeznanie jak wygląda cała procedura.

Pisma należy stosować adekwatnie do sytuacji, uzupełniając i modyfikując je zgodnie z uwagami zawartymi w dokumentach.

1. Jeżeli otrzymałeś pismo z przychodni przypominające lub wzywające do wykonania szczepień - nie musisz nic na to odpisywać. Przychodnia nie jest organem administracji państwowej i nie może prowadzić żadnego postępowania. Może jedynie przekazać sprawę do Sanepidu. Kiedy i czy w ogóle to zrobi - zależy od przychodni. Żadne pisma w tej sprawie nie zmienią dalszego postępowania pracowników przychodni. Niektóre przychodnie przekazują sprawę do Sanepidu dość szybko, inne z opóźnieniem, a inne w ogóle.
2. Jeżeli otrzymałeś pismo z Sanepidu przypominające o obowiązku szczepień (nagłówek PRZYPOMNIENIE lub bez nagłówka) - nie musisz składać żadnej odpowiedzi. Pismo takie nie jest żadnego rodzaju decyzcją, postanowieniem, czy innym istotnym elementem postępowania administracyjnego, które wymaga konkretnej odpowiedzi czy odwołania w określonym terminie. Jest to tylko zwrócenie uwagi na istnienie obowiązeku szczepień oraz informacja o ewentualnych konsekwencjach nie wypełnienia obowiązku.
   Jeżeli chcesz, możesz oczywiście coś odpisać ale zwykle nie ma to wpływu na dalszy bieg sprawy. Czy Sanepid podejmie dalsze kroki, czy poprzestanie na tym piśmie - zależy od konkretnego Sanepidu. Niektóre Sanepidy w Polsce są dość aktywne i prowadzą dalsze postępowanie, a niektóre poprzestają na przypomnieniu. Część Sanepidów w Polsce w ogóle nie reaguje na nie wykonanie obowiązku szczepienia.
3. Jeżeli otrzymałeś pismo z Sanepidu wzywające do osobistego stawiennictwa w celu złożenia wyjaśnień - możesz złożyć te wyjaśnienia osobiście lub pisemnie. Poproś wtedy o przesłanie pytań pisemnie i odpowiedz na nie także pisemnie. Pismo takie nie oznacza, że cała procedura zostanie wszczęta. Zdarza się, że Sanepid poprzestaje na przyjęciu wyjaśnień.
4. Jeżeli otrzymałeś pismo z Sanepidu z nagłówkiem WEZWANIE zawierające wezwanie do wykonania obowiązku szczepień ochronnych - wyśli odpowiedź na WEZWANIE wraz z załącznikami (nie musisz drukować wszystkiego). Można też wykorzystać ulotki producentów szczepionek.
   Pismo zawiera pytania i wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa i zasadności stosowania szczepionek. Złożenie tego pisma jest potrzebne do dalszych odwołań w przypadku kontynuowania postępowania przez Sanepid. W miarę swoich możliwości możesz rozwinąć pismo, dodać swoje pytania czy posiadane materiały.
   Jeżeli u Twojego dziecka występują lub występowały jakieś problemy zdrowotne, mogące mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa szczepień - napisz o tym. Własnymi słowami opisz dokładnie te problemy, dołącz wszelkie wyniki badań, zaświadczenia, diagnozy, skierowania itd. Opisz po kolei co i kiedy się działo, zwłaszcza jeżeli po wcześniejszych szczepieniach wystąpił NOP (niepożądany odczyn poszczepienny). Nie ważne czy był czy nie był zarejestrowany w dokumentacji. Napisz o wszystkim, opisz objawy, leczenie, wypowiedzi lekarzy itd. Organ ma obowiązek rozpatrzeć wszystkie dowody wnikliwie i nie może opierać się tylko na istnieniu lub braku zaświadczenia o odroczeniu od szczepień. Powyższe stanowisko potwiedza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie III SA/Kr 901/11, który należy dołączyć do pisma.
   Jeżeli Sanepid odpisze na to pismo, możesz kontynuować dalszą wymianę pism, odpowiadając na poszczególne argumenty i domagając się pełnej i wyczerpującej odpowiedzi.
   Jeżeli Sanepid skieruje cię do lekarza lub do producenta szczepionek - wyślij takie pisma do lekarza lub producenta szczepionek z kopią do Sanepidu. Jako pacjentowi należy ci się pełna informacja o procedurze medycznej jaką jest szczepienie.
5. Jeżeli otrzymałeś pismo z Sanepidu z nagłówkiem UPOMNIENIE zawierające wezwanie do wykonania obowiązku szczepień ochronnych, groźbę skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego - wyśli odpowiedź na UPOMNIENIE. Pismo zawiera argumenty prawne świadczące o braku podstaw prawnych do stosowania postępowania egzekucyjnego w sprawie szczepień ochronnych. Termin wyznaczony w upomnieniu nie jest terminem udzielenia na nie odpowiedzi, dlatego nie musisz w tym wypadku ściśle przestrzegać tego terminu. Jednak dobrze jest wysłać odpowiedź możliwie szybko.
   Jeżeli w piśmie jest informacja o konieczności zapłaty kosztów upomnienia (obecnie w kwocie 11,60 zł ale czasem może być inna kwota) - należy to zapłacić. To nie jest żadna grzywna tylko opłata administracyjna i nie ma od tego odwołania. Takie są przepisy, że organ za czynności może naliczać dodatkowe opłaty.
   Jeżeli Sanepid wysłał dwa oddziene upomnienia (na ojca i matkę) możesz wysłać jedno pismo na którym podpiszą się oboje rodzice. Nie trzeba wysyłać oddzielnych pism.
6. Jeżeli otrzymałeś pismo od Wojewody (lub Sanepidu Wojewódzkiego informujące o wszczęściu postępowania nic nie musisz odpowiadać. Organ ma obowiązek wysłać takie pismo informując stronę o wszczęciu postępowania. Jeżeli masz czas i możliwość dobrze jest zapoznać się z aktami i złożyć wszelkie zastrzeżenia czy wnioski dotyczące zgromadzonych dowodów czy ich braku.
   Uwaga! Jeżeli do pisma dołączony jest odpis tytułu wykonawczego to musisz złożyć zarzuty do postępowania egzekucyjnego w terminie 7 dni od daty otrzymania.
7. Gdy otrzymałeś POSTANOWIENIE o nałożeniu grzywny wystawione przez wojewodę lub sanepid wojewódzki oraz tytuł wykonawczy składasz dwa pisma:
   1. Zażalenie na postanowienie o nałożeniu grzywny
   2. Zarzuty do postępowania egzekucyjnego
   ad. 1 - Jeżeli otrzymałeś dwa lub więcej postanowienia (np na dwójkę dzieci lub oddzielne na ojca i oddzielne na matkę) na każde składasz oddzielne zażalenie. Zażalenie składasz do organu odwoławczego wymienionego w na końcu postanowienia (obecnie Minister Zdrowia) za pośrednictwem organu wystawiającego postanowienie (obecnie wojewoda lub sanepid wojewódzki).
   Organ czasem wysyła te same postanowienia w dwóch kopiach (dla męża i żony), dlatego należy sprawdzić numery postanowień (Postanowienie nr ... ) lub znak sprawy (oznaczenie liczbowo-literowe zwykle umieszczane gdzieś w nagłówku pisma np: ES.S-448.3-11/2014). Jeżeli numery są dokładnie te same to znaczy, że jest to tylko kopia postanowienia i nie należy tego liczyć jako oddzielnego postanowienia.
   Wszystkie uzupełnione i podpisane pisma wysyłasz listem poleconym do wojewody (lub sanepidu wojewódzkiego - zgodnie z pouczeniem na końcu postanowienia), a ten przekazuje to dalej do Ministra Zdrowia.
   ad. 2 - Możesz złożyć jedno takie pismo i wymienić w nim wszystkie postanowienia, których dotyczy. Nie musisz pisać 4 oddzielnych pism.
   Wszystko możesz wysłać w jednej kopercie, nie musisz wysyłać oddzielnie.
   ad. 3 - Jeżeli otrzymałeś dwa tytuły wykonawcze - składasz dwa oddzielne pisma z zarzutami do postępowania egzekucyjnego.
   Uwaga!
   • Wszystkie pisma wysyłasz do organu, który wydał postanowienie o nałożeniu grzywny czyli do DO WOJEWODY lub SANEPIDU WOJEWÓDZKIEGO a nie do Ministra Zdrowia czy Sanepidu Powiatowego. Wojewoda przekazuje pierwsze pismo wraz z aktami do ministra, a pozostałe pisma rozpatruje sam. Postanowienie w sprawie zarzutów wyda po otrzymaniu stanowiska wierzyciela, czyli stanowiska Sanepidu Powiatowego.
   • Pilnuj terminów! Na złożenie odwołań masz tylko 7 dni licząc od dnia odbioru pisma. Przekroczenie terminu skutkuje tym, że organ oddali zażalenie w ogóle go nie rozpatrując.
   • Zwykle postanowienie zawiera też informację, o konieczności zapłaty kosztów administracyjnych za wydanie postanowienia (ok. 40-50 zł za postanowienie). Tych kosztów, jak i grzywny NIE PŁAĆ. W przypadku uwzględnienia odwołania postanowienie jest uchylane w całości i przestaje obowiązywać zarówno grzywna jak i ta opłata.
   Uwaga!
   Z ostatnich informacji wynika, że wojewoda ŁÓDZKI nie czeka na prawomocne rozstrzygnięcie sądu tylko egzekwuje należność przesyłając egzekucję do urzędu skarbowego. Niestety, takie jest bandyckie prawo w Polsce że można zabrać obywatelowi majątek bez wyroku sądowego. Jeżeli chcesz uniknąć zajęcia konta lub wynagrodzenia przez US - zapłać grzywnę wraz z kosztami. Ale zrób to dopiero po odrzuceniu zarzutów do postępowania egzekucyjnego.
8. Jeżeli otrzymałeś POSTANOWIENIE Wojewody lub Sanepidu Wojewódzkiego o odmowie wstrzymania wykonania postanowienia - nic nie składasz. Na to postanowienie nie służy zażalenie ponieważ organ może ale nie musi wstrzymać wykonania (zależy to od uznania organu). Odmowa ta oznacza, że wojewoda/sanepid wojewódzki może domagać się zapłaty grzywny, pomimo tego że jest złożone zażalenie. W praktyce jednak takie żądania zapłaty nie pojawiają się dlatego możesz wstrzymać się z zapłatą. Jeżeli otrzymasz wezwanie do zapłaty lub podobne pismo wzywające do zapłaty grzywny - wtedy już zapłać. W przeciwnym razie organ może skierować egzekucję do Urzędu Skarbowego, który ściągnie należność wraz z odsetkami i kosztami egzekucyjnymi (pobierze z konta, z wynagrodzenia, ze zwrotu podatku itd).
   Jeżeli zapłacisz grzywnę, a potem twoje zażalenie zostanie uznane - otrzymasz zwrot całej zapłaconej grzywny.
   To postanowienie o odmowie wstrzymania wykonania nie ma wpływu na postępowanie odwoławcze - Twoje odwołania będą rozpatrzone niezależnie. Cały sens tego wstrzymania wykonania sprowadza się do kwestii: "Czy mogę nie płacić?" - pytasz. Wojewoda odpowiada: "Nie, powinieneś zapłacić".
9. Jeżeli otrzymałeś POSTANOWIENIE Wojewody lub Sanepidu Wojewódzkiego o zawieszaniu postępowania egzekucyjnego - nic nie składasz. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, złożenie zarzutów do postępowania egzekucyjnego musi skutkować zawieszeniem tego postępowania. Postępowanie jest zawieszone do czasu rozpoznania zarzutów przez organ.
10. Jeżeli otrzymałeś postanowienie Sanepidu Powiatowego w sprawie zajęcia stanowiska przez wierzyciela - nic nie składasz. Zgodnie z procedurą odwoławczą, złożenie zarzutów do postępowania administracyjnego, skutkuje koniecznością zwrócenia się do wierzyciela o zajęcie stanowiska w sprawie zarzutów. Przykładowo, gdy wierzyciel to firma której byłeś winny pieniądze ale już je zwróciłeś, wierzyciel musi to potwierdzić w swoim stanowisku i postępowanie jest umarzane. Stanowisko wierzyciela jest zgłaszane w formie postanowienia.
    Wprawdzie na to postanowienie przysługuje zażalenie do organu wyższej instancji (Sanepid wojewódzki) ale nie przysługuje dalsza droga odwoławcza czyli do WSA. Dlatego odwoływanie się od tego postanowieia nie ma większego sensu, gdyż Sanepid wojewódzki prawie zawsze zgadza się ze stanowiskiem Sanepidu powiatowego.
11. Jeżeli otrzymałeś pismo z Sanepidu Wojewódzkiego utrzymujące w mocy postanowienie Sanepidu Powiatowego w sprawie zajęcia stanowiska przez wierzyciela (patrz punkt powyżej) - nic nie składasz. Jak napisano powyżej, jest to postanowienie ostateczne na które nie przysługuje skarga do sądu administracyjnego. To jak i powyższe nie wpływa na procedurę odwoławczą, która toczy się swoim trybem opisanym poniżej.
12. Jeżeli otrzymałeś pismo od Ministra Zrowia informujące o wstrzymaniu rozpatrzenia zażalenia do czasu rozpoznania zarzutów - nic nie składasz. Najpierw muszą być rozpoznane zarzuty do postępowania egzekucyjnego, a potem dopiero zażalenie na postanowienie. W przeciwnym wypadku mogło by dojść do sytuacji, w której Minister rozpatrywałby zażalenie nie wiedząc, że zarzuty do postępowania są słuszene i postępowanie będzie umorzone. Przykładowo mogłeś międzyczasie wykonać szczepienia. Taka jest procedura i nic w tej sprawie nie trzeba składać.
13. Jeżeli otrzymałeś POSTANOWIENIE wydane przez Wojewodę lub Sanepid o odrzuceniu zarzutów do postępowania egzekucyjnego - składasz zażalenie na postanowienie o odrzuceniu zarzutów. Pismo składasz do Ministra Zdrowia lub Sanepidu Wojewódzkiego - zgodnie z pouczeniem na końcu postanowienia. Postanowienie może być zatytułowane "o odrzuceniu zarzutów" lub "o nieuznaniu zarzutów" lub "o uznaniu zarzutów za bezpodstawne" lub "oddalające zarzuty" - nie ma to znaczenia, sens postanowienia jest ten sam.
    Jeżeli otrzymałeś dwa postanowienia (ojciec, matka) - składasz dwa zażalenia.
14. Jeżeli otrzymałeś POSTANOWIENIE utrzymujące w mocy postanowienie odrzucające zarzuty do postępowania egzekucyjnego - składasz Skargę do Wojeódzkiego Sądu Administracyjnego.
    - Składasz tyle skarg ile otrzymałeś postanowień.
    - Skargę adresujesz do właściwego sądu, wskazanego w pouczeniu na końcu postanowienia.
    - Skargę wysyłasz listem poleconym lub składasz osobiście ale do organu, który wydał postanowienie. Organ ten przekazuje skargę wraz z aktami sprawy do sšdu.
    - Skargę składasz w dwóch podpisanych egzemplarzach (jeden dla sądu, drugi dla organu).
15. Jeżeli otrzymałeś POSTANOWIENIE wydane przez Ministra Zdrowia utrzymujące w mocy postanowienie wojewody/sanepidu wojewódzkiego nakładające grzywnę - składasz:
    1. Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
    2. Potwierdzenie dokonania opłaty sądowej.
    3. Pismo do wojewody z prośbą o niepodejmowanie egzekucji
    ad 1. Składasz tyle skarg ile otrzymałeś postanowień od Ministra Zdrowia.
    ad 2. Opłata sądowa wynosi 100 zł od każdej skargi. Jeżeli otrzymałeś od Ministra Zdrowia dwa postanowienia - wpłacasz 200 zł. Jeżeli otrzymałeś cztery postanowienia - wpłacasz 400 zł. Opłatę wnosisz przelewem na konto bankowe Sądu Administracyjnego w Warszawie. Możesz to zrobić składając skargę albo możesz złożyć skargę bez opłaty i poczekać aż sąd wezwie do wniesienia opłaty.
    
    Pismo nr 1 składasz w dwóch kopiach.
    Cały komplet wysyłasz w jednej kopercie listem poleconym do Ministra Zdrowia. Minister przekazuje Twoją skargę wraz z całą dokumentacją do sądu.

Kilka uwag odnośnie postępowania w sądzie:

1. Sąd administracyjny bada postępowanie organów administracji. W tej sprawie nie ma oskarżonych i skazanych. Sąd po prostu sprawdzi czy podczas postępowania nie nastąpiły naruszenia prawa.
2. Jeżeli sąd stwierdzi, że takie naruszenia miały miejsce - postanowienie uchyli. Czyli przestanie ono obowiązywać i nie będzie możliwe jakiekolwiek egzekwowanie nałożonej grzywny. Sąd może przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia. Wtedy sprawa wraca do organu, który musi się zastosować do zaleceń sądu.
3. Na wyznaczenie terminu rozprawy trzeba dość długo czekać, czasem nawet rok.
4. O wyznaczeniu terminu zostaniesz powiadomiony listownie.
5. Na rozprawę nie musisz się stawiać ani nie musisz wynajmować adwokata. Wystarczy złożenie skargi pisemnej.
6. O wyniku rozprawy możesz dowiedzieć się telefonicznie.
7. Po rozprawie składasz wniosek o wydanie wyroku wraz z uzasadnieniem. Sąd prześle cały wyrok wraz z uzasadnieniem na Twój adres. Jeżeli nie złożysz tego wniosku dostaniesz sam wyrok bez uzasadnienia.
8. Jeżeli sprawę wygrasz wszystkie opłaty sądowe wojewoda będzie musiał Ci zwrócić.
9. Jeżeli sprawę przegrasz możesz złożyć skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Niestety taką skargę musi napisać adwokat lub radca prawny.

UWAGI ogólne dotyczące wzorów pism

1. Wszystkie wzory pism należy stosować rozumnie. Przede wszystkim trzeba dokładnie je przeczytać, uzupełnić i dostosować do konkretnej sytuacji zgodnie z zawartymi w nich komentarzami.
2. Zwróć uwagę na numery i daty postanowień co do których się odwołujesz. Częsty błąd to pomylenie postanowień (numerów i dat).
3. Należy przestrzegać określonych terminów (7 lub 30 dni). Ich przekroczenie powoduje że zażalenie czy skarga będą odrzucone bez rozpatrzenia.
4. Nie zapomnij podpisać pisma.
5. Pismo wyślij listem poleconym do właściwego organu

Pozostałe wzory pism:

1. Odmowa badania kwalifikacyjnego.doc
2. PIS wniosek o zwrot grzywny (po uchyleniu postanowienia o grzywnie)
3. WSA cofnięcie skargi
4. WSA - wniosek o wydanie wyroku z uzasadnieniem
5. Pełnomocnictwo do reprezentowania w postępowaniu dla męża
6. Sprzeciw od wyroku nakazowego
7. Wniosek o stwierdzenie nieważności postanowienia
8. Informacja do Sanepidu o wyjeździe dziecka za granicę